Οι σύγχρονες δυτικές κοινωνίες αποτελούν αιτία για τον επαναπροσδιορισμό εννοιών και τρόπων συμπεριφοράς που σχετίζονται με αυτές...

Εισαγωγική σύνοψη Από την αρχαιότητα και το Βυζάντιο έως σήμερα, το «στίγμα» ως έννοια σηματοδοτεί την κατάδειξη μιας ιδιαιτερότητας ή διαφορετικότητας που φέρει ένα άτομο σε σχέση με τα υπόλοιπα μέλη της κοινωνικής ομάδας που ανήκει. Η εν λόγω έννοια συνοδεύονταν πάντοτε από τον κοινωνικό στιγματισμό, ως διαπόμπευση και ως ποινή. Ακόμη όμως και εάν εκφράζεται ως «ανοχή της διαφορετικότητας», το ξεχωριστό συνεχίζει να συγκρούεται με το κοινωνικά φυσιολογικό στη δήθεν απολυτότητά τους. Οι άνθρωποι έτσι επαγγέλλονται ή επιθυμούν τον σεβασμό της διαφορετικότητάς τους, χωρίς όμως να το έχουν καταφέρει. Αν δεχθούμε ωστόσο την ισόρροπη συμμετοχή του υποκειμένου και των κρατούντων στο κοινωνικό γίγνεσθαι, τότε θα πρέπει να γίνουν αμοιβαία βήματα προόδου, ώστε ο «κοινωνικός στιγματισμός» να δώσει τη θέση του στο «δικαίωμα στη ζωή».

Τα νέα διεθνή δεδομένα υπαγορεύουν τον επαναπροσδιορισμό της παγκοσμιοποίησης από ένα καθαρά οικονομικό όρο στην υπαγωγή του σε μια ιδεολογία που απειλεί να ενσωματώσει, να περιθωριοποιήσει ή και να καταστρέψει άλλα πολιτισμικά πρότυπα. Μπροστά σε αυτό το ενδεχόμενο, μόνο ένας οικουμενικός διάλογος με στόχο μια κοινή ηθική είναι δυνατόν να διασφαλίσει την παγκόσμια ειρήνη. Αυτή η κοινή ηθική αποτελείται σε μεγάλο μέρος από ηθικούς κανόνες των θρησκευτικών διδαγμάτων, που άλλωστε συμφωνούν και με τους κανόνες των κοσμικών ηθικών θεωριών. Η αποδοχή επομένως της θρησκείας ως συμβολής στην κατανόηση του πολιτισμικά διαφορετικού κατοχυρώνει τον ειλικρινή σεβασμό προς την ιδιοτυπία κάθε λαού και πολιτισμού, τόσο σε τοπικό επίπεδο, όσο και στο δρόμο για μια παγκόσμια πολυπολιτισμική και πολυθρησκευτική κοινωνία.