Στη σύγχρονη κοινωνιολογική ερευνά ο ελεύθερος χρόνος θεωρείται ως ένα σημαντικό κοινωνικό μέγεθος, το οποίο βρίσκεται σε διαλεκτική σχέση με την εργασία. Σε αυτή τη μελέτη, μετά την προσπάθεια της εννοιολογικής του προσέγγισης, εξετάζονται οι κοινωνικο-ιστορικές προϋποθέσεις, οι οποίες οδήγησαν στο γεγονός ότι ο ελεύθερος χρόνος αποτελεί σήμερα ένα σημαντικό κοινωνικοοικονομικό δικαίωμα. Αναζητούνται επίσης οι προϋποθέσεις της σύνδεσης του ελεύθερου χρόνου με την πρόκληση επιθετικής συμπεριφοράς και κοινωνικής βίας.

Τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι επίτευγμα των τριών τελευταίων αιώνων της ανθρώπινης ιστορίας. Κατοχυρώθηκαν θεσμοθετικά για πρώτη φορά με τις δυο ομώνυμες διακηρύξεις της Αμερικανικής και της Γαλλικής Επανάστασης. Την κοινωνικο-ιστορική τους εξέλιξη χαρακτηρίζουν τρεις εννοιολογικές φάσεις: α. Τα ατομικά δικαιώματα με τις προσωπικές ελευθερίες (αρνητικής θέσης Stahls negativus), β. Τα συμμετοχικά πολιτικά δικαιώματα (ενεργητικής θέσης - Status activus) και γ. Τα κοινωνικά δικαιώματα. Από ιδεολογικής και κοσμοθεωριακής άποψης μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου το 1989, διακρίνονται σε δυο τυπολογίες: α) εκείνη που κυριαρχεί στις καπιταλιστικές κοινωνίες της Δύσης με βαρύτητα στα ατομικά δικαιώματα και ελευθερίες και β) εκείνη που επικρατούσε στις χώρες του πρώην υπαρκτού σοσιαλισμού με βαρύτητα στα συλλογικά και κοινωνικά δικαιώματα. Μετά το 1989, ενώ στις δυτικές χώρες ισχύει η ίδια τυπολογία, στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης με τις διεργασίες που βρίσκονται σε εξέλιξη αναζητούνται νέες μορφές κοινωνικο-πολιτιστικών συστημάτων διακυβέρνησης, διαμορφώνεται νέα τυπολογία ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η οποία σε πολλές χώρες προσεγγίζει πολύ, εννοιολογικά, τη δυτική.