Το ζήτημα της μεταρρύθμισης του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης (ΣΚΑ) αποτελεί ένα από τα μείζονα θέματα της τρέχουσας πολιτικής και ακαδημαϊκής συζήτησης. Η εξέταση επιμέρους όψεων του ζητήματος προκρίνεται ως η αποτελεσματικότερη από τις επιμέρους ομάδες συμφερόντων για τη δικαιολόγησα και υπεράσπιση των δικών τους θέσεων. Στόχος του παρόντος άρθρου είναι να αναδείξει ένα πλαίσιο ανάλυσης των διαρθρωτικών χαρακτηριστικών του ΣΚΑ που λαμβάνει υπόψη τόσο τη μικροσκοπική διάσταση (το ΣΚΑ ως αυτόνομο σύστημα) όσο και τη μακροσκοπική (το ΣΚΑ ως υποσύστημα του ευρύτερου κοινωνικού και οικονομικού συστήματος). Η συστημική προσέγγιση του θεσμού της κοινωνικής ασφάλισης στην Ελλάδα προσφέρεται τόσο για τη διάγνωση συγκεκριμένων μηχανισμών αντίστασης στη μεταρρύθμιση του συστήματος όσο και στο σχεδίασμά κατάλληλης παρεμβατικής πολιτικής. Φαινόμενα «θεσμικής ομηρίας», «νόθευσης της ασφαλιστικής αρχής» και «κυβερνητικών αποτυχιών» αναγνωρίζονται ως βασικές διαρθρωτικές αδυναμίες του ΣΚΑ που θέτουν όρια στην οποιαδήποτε μεταρρυθμιστική προσπάθεια. Τέλος, παρατίθεται κατάλογος πηγών και βιβλιογραφίας για τη μελέτη του συγκεκριμένου θέματος.