Περίληψη

Το αυτιστικό φάσμα περιλαμβάνει αναπτυξιακές διαταραχές με μια βιολογική βάση, που οδηγεί σε μια διαφορετική και χαρακτηριστική πατέντα αντίληψης, σκέψης και μάθησης. Η κατάλληλη διδακτική προσέγγιση και το κατάλληλο εκπαιδευτικό περιβάλλον καθιστούν ικανό το παιδί με αυτισμό να αναπτύξει και να μάθει πολλά, καθώς επίσης να κάνει σημαντική πρόοδο. Δεν υπάρχει απλή προσέγγιση, εφόσον υπάρχει σημαντική ατομική μεταβολή και διαφορά στις μαθησιακές ανάγκες.

Οπωσδήποτε δεν μπορούμε να αποφασίσουμε για το είδος των προσεγγίσεων που θα χρησιμοποιήσουμε γιατί αυτές θα πρέπει να περιλαμβάνουν μια διερεύνηση της ταξινόμησης των αναγκών και τις αποτελεσματικές προσεγγίσεις σε διασταύρωση με τις ανάγκες.

Εισαγωγή
Ο Αυτισμός είναι μια ισόβια αναπτυξιακή διαταραχή, που εμποδίζει τα άτομα να κατανοούν σωστά όσα βλέπουν, ακούν και γενικά αισθάνονται. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα στις κοινωνικές σχέσεις, την επικοινωνία και τη συμπεριφορά τους. Η βαρύτητα των χαρακτηριστικών του αυτισμού διαφέρει από άτομο σε άτομο, συνήθως περιλαμβάνει τα παρακάτω: Σοβαρή επιβράδυνση στην γλωσσική ανάπτυξη και στην επικοινωνία. Σοβαρή επιβράδυνση στην κατανόηση των κοινωνικών σχέσεων. Ανακόλουθες μορφές αισθητηριακών αντιδράσεων. Ανομοιογενείς μορφές διανοητικών λειτουργιών. Έκδηλους περιορισμούς δραστηριοτήτων και ενδιαφερόντων (Αutism Society of Νorth Carolina 1996).

Ο αυτισμός έχει διαχωριστεί από την παιδική σχιζοφρένεια από το 1943 (Κanner), εξακολουθούν να υπάρχουν αμφισβητήσεις για την εγκυρότητά του ως ξεχωριστού συνδρόμου για την αιτιοπαθογένεια και κατ’ επέκταση για τη θεραπευτική παρέμβαση στον αυτισμό (Κanner L, 1943).

Ο αυτισμός εκδηλώνεται σε όλων των ειδών τις οικογένειες και τα πολιτιστικά πλαίσια και όχι αποκλειστικά στις προβληματικές οικογένειες με ανεπίλυτες συναισθηματικές συγκρούσεις. Οι προβληματικές οικογένειες μπορεί να παράγουν προβληματικά παιδιά, αλλά υπάρχει τεράστια διαφορά μεταξύ ενός συναισθηματικά διαταραγμένου και ενός αυτιστικού παιδιού. Δεν υπάρχει λόγος να πιστεύουμε, ότι οι γονείς των αυτιστικών παιδιών αγαπούν λιγότερο τα παιδιά τους ή καταβάλλουν λιγότερες προσπάθειες για την ανατροφή και την εκπαίδευσή τους. Η κοινή πεποίθηση είναι, ότι πολλοί προσπαθούν εντονότερα και με μεγάλη αυταπάρνηση (Frith U. 1992).

Ο αυτισμός είναι λοιπόν μια από τις μείζονες αναπτυξιακές διαταραχές, που παρουσιάζεται σε ένα με δυο παιδιά σε κάθε χίλια που γεννιούνται. Σύμφωνα με παλαιότερες επιδημιολογικές έρευνες, περίπου 4 έως 5 άτομα σε κάθε 10.000 έχουν κλασικό ή τυπικό αυτισμό και περίπου 20 άτομα σε κάθε 10.000 παρουσιάζουν αυτιστικές τάσεις. Σύμφωνα με τις τελευταίες επιδημιολογικές έρευνες, στην Ευρώπη, τα ποσοστά των ατόμων που εμφανίζουν αναπτυξιακές διαταραχές του φάσματος του αυτισμού ανέρχονται σε 58 άτομα σε κάθε δέκα χιλιάδες (L. Wing 1979, C. Gillberg 1986).
Mε βάση αυτά τα δεδομένα υπολογίζεται πως στην Ελλάδα πρέπει να υπάρχουν τουλάχιστον 4.000 έως 5.000 παιδιά και ενήλικες με κλασικό αυτισμό και 20.000 έως 30.000 με αυτιστικού τύπου διαταραχές της ανάπτυξης (Αutism Society of Νorth Carolina, ΕΕΠΑΑ, 1997).

Αιτιοπαθογένεια των διαταραχών του αυτιστικού φάσματος

Τι προκαλεί τον αυτισμό και τις άλλες εξελικτικές διαταραχές της ανάπτυξης; Τι μπορούμε να κάνουμε γι’ αυτό; Ίσως χρειαζόταν να υπάρχει μια απάντηση, που να εξηγεί και να προλαβαίνει την εκδήλωση του αυτισμού υποδεικνύοντας συγχρόνως και την κατάλληλη θεραπεία.

Πραγματικά σήμερα κάτι τέτοιο δεν υπάρχει. Η διαπλοκή του βιολογικού και του ψυχολογικού για να αποκαλυφθεί, χρειάζεται ακόμη πολλή δουλειά και χρόνο. Mέχρι σχετικά πρόσφατα, πολλοί πίστευαν, ότι ο αυτισμός ήταν μια λειτουργική και όχι οργανική διαταραχή, εφόσον δεν υπήρχαν απτές ενδείξεις εγκεφαλικής παθολογίας (Bettelheim. B, 1967, Clune. C et al. 1979).

Mερικοί άνθρωποι ακόμη πιστεύουν ότι ο αυτισμός προκαλείται από ψυχοδυναμικές συγκρούσεις μεταξύ μητέρας και του παιδιού. Παρά την έλλειψη αποδεικτικών στοιχείων, η λανθασμένη αυτή πεποίθηση υπάρχει.

Στην πραγματικότητα είναι αδύνατο να γίνει ένα παιδί αυτιστικό επειδή η μητέρα του δεν του προσέφερε επαρκή αγάπη ή επειδή αισθάνεται, ότι απειλείται η ζωή του και η ταυτότητά του (Frith. U, 1992). Ένα από τα πρώτα γεγονότα που συνέτριψαν την πεποίθηση αυτή ήταν το εύρημα, ότι το ένα τρίτο περίπου των αυτιστικών εφήβων παρουσιάζουν επιληπτικές κρίσεις εντελώς ξαφνικά (Gillberg C et al. 1987).