Περίληψη

Η σεξουαλική εκμετάλλευση των παιδιών είναι ένα ιδιαίτερα σοβαρό και εκτεταμένο κοινωνικό πρόβλημα που εντούτοις παραμένει στο μεγαλύτερο μέρος του σιωπηλά κρυφό. Το άρθρο αφού επιχειρεί να ορίσει τις έννοιες σεξουαλική εκμετάλλευση και κακοποίηση, εστιάζει στο ρόλο της κοινωνικής εργασίας για την αντιμετώπιση του φαινομένου και τη συμβουλευτική παρέμβαση στα παιδιά και τις οικογένειες. Ταυτόχρονα, σχολιάζει τους περιορισμούς και τα εμπόδια που οι επαγγελματίες συναντούν στην άσκηση του δύσκολου αυτού έργου, από την εκτίμηση της κατάστασης και την αξιολόγηση του κινδύνου στον οποίο βρίσκονται τα παιδιά, έως την αντιμετώπιση του δράστη και την υποστήριξη του «θύματος»/«επιβιώσαντα»...

H συζήτηση που ακολουθεί επιχειρεί να σκιαγραφήσει το ρόλο των κοινωνικών υπηρεσιών και της κοινωνικής εργασίας ως εφαρμοσμένης κοινωνικής επιστήμης στην αντιμετώπιση της σεξουαλικής εκμετάλλευσης των παιδιών. Εστιάζει στις δυσκολίες και τους περιορισμούς που συναντούν οι επαγγελματίες στην προσπάθεια τους να συμβάλλουν στην «αποκάλυψη της αλήθειας», να υποστηρίξουν και να «αποκαταστήσουν» τους ανήλικους που είναι θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης.

Αναμφισβήτητα, η σεξουαλική κακοποίηση, η εκμετάλλευση και η εμπορία των ανηλίκων είναι σημαντικά και εκτεταμένα προβλήματα με δραματικές συνέπειες και προεκτάσεις. Σε μεγάλο ποσοστό όμως παραμένουν «σιωπηλά κρυφά», αφού εκτυλίσσονται σε καθεστώτα «απόκρυψης και τρομοκρατίας» από την πλευρά του δράστη, κάτι που καθιστά την αποκάλυψη και την καταγγελία εξαιρετικά δύσκολες. Κατά συνέπεια είναι αδύνατον να αναφέρουμε με ακρίβεια την συχνότητα και τα ποσοστά με τα οποία εμφανίζονται, τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς (Finkelhor και συνεργάτες, 1986, Κandylaki, 1996, ΒαλσάμηΑδάμ, 1991 ).

Θα πρέπει επίσης, να υπογραμμίσουμε ότι η σεξουαλική κακοποίηση δεν αφορά ένα καινούριο φαινόμενο, αλλά αντίθετα η επιστημονική γνώση και η διαλεκτική γύρω από αυτή περνούν περιόδους αποκάλυψης και αποκρυφισμού, τουλάχιστον κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα (βλ. Κανδυλάκη, 1997, Οlafson και συνεργάτες, 1993). Είναι σημαντικό επίσης να τονίσουμε την αναγκαιότητα για την ευαισθητοποίηση πάνω σε θέματα σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης ανηλίκων των επαγγελματιών υγείας και πρόνοιας, των αστυνομικών και όσων ασκούν την δικαστική εξουσία.