Η τοξικοεξάρτηση είναι ένα πολύπλοκο φαινόμενο στο οποίο αλληλεπιδρούν ατομικοί, οικογενειακοί και κοινωνικοί παράγοντες. Οι οικογενειακοί παράγοντες που σχετίζονται με την αιτιολογία της χρήσης ψυχοτρόπων ουσιών καθώς και η εκπαίδευση των γονέων στην αντιμετώπιση του προβλήματος της εξάρτησης αποτελούν το αντικείμενο του παρόντος άρθρου.
Εισαγωγή

Όπως αναφέρεται στο πόρισμα της εξεταστικής επιτροπής για το πρόβλημα των ναρκωτικών στις χώρες της Ευρωπαϊκής Κοινότητας “οι γονείς θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι αποτελούν μια συνιστώσα του προβλήματος των ναρκωτικών. Είμαστε μια κοινωνία που κάνει χρήση και κατάχρηση ναρκωτικών, με εκατομμύρια αλκοολικών, καπνιστών και ακόμα περισσοτέρων που χρησιμοποιούν διεγερτικά ή ηρεμιστικά. Παρ’ όλα αυτά, οι γονείς συζητούν το πρόβλημα των ναρκωτικών με τα παιδιά τους μόνο όταν είναι πια πολύ αργά και στηρίζονται σε ανακριβείς πληροφορίες” (Έκθεση σχετικά με τα πορίσματα της Έρευνας, σελ. 77, Sir Jack Stewart-Clark, Σεπτέμβριος 1986).

Ο ρόλος των γονέων τόσο στη χρήση τοξικών ουσιών, συμπεριλαμβανομένου και του αλκοόλ, όσο και στην πρόληψη και στην απεξάρτηση, είναι καθοριστικός καθώς σήμερα έχει αποδειχθεί ότι οι πιθανότητες ανάπτυξης μιας συμπεριφοράς που σχετίζεται με τη χρήση ουσιών, αυξάνονται μέσα από διαδικασίες μάθησης και μίμησης των πρακτικών της οικογένειας. Από έρευνες έχει βρεθεί ότι η χρήση ψυχοτρόπων ουσιών των γονέων (όπως νικοτίνη, αλκοόλ, ηρεμιστικές ή άλλες ουσίες) συνδέεται με τη χρήση τοξικών ουσιών
από τα παιδιά, ενώ και άλλοι παράγοντες, όπως η έλλειψη επικοινωνίας, συναισθηματικών δεσμών, ορίων, ανεπίλυτων συγκρούσεων και αντιθέσεων μέσα στην οικογένεια “συνεισφέρουν” προς αυτή την κατεύθυνση (Turner S., 1995).