ΠερίληψηΗ έρευνα αφορά στη μελέτη των στάσεων, γνώσεων και απόψεων των επαγγελματιών-ειδικών σε θέματα σεξουαλικότητας και αναπηρίας. Συγκεκριμένα, διερευνούνται οι αντιλήψεις τους στο δικαίωμα των ατόμων με αναπηρία στη σεξουαλική ζωή, τις ερωτικές σχέσεις ή/και τη δημιουργία οικογένειας. Ένα από τα κύρια συμπεράσματα της μελέτης είναι ότι οι επαγγελματίες υποστηρίζουν...

Η παρούσα μελέτη επιχειρεί την αποτίμηση των επιπτώσεων της ανθρωπιστικής-οικονομικής κρίσης στην πρακτική της νοσοκομειακής κοινωνικής εργασίας, μέσα από την οπτική των  κοινωνικών λειτουργών του χώρου της υγείας. Πρόκειται για ποιοτική μελέτη που διεξήχθη με τη χρήση ημιδομημένων συνεντεύξεων με 14 νοσοκομειακούς κοινωνικούς λειτουργούς...

Ένα από τα πιο σοβαρά προβλήματα στη χώρα μας είναι η ψυχιατρική φροντίδα των ατόμων που πάσχουν από ψυχικές ασθένειες και που επιβάλουν τον εγκλεισμό τους σε ψυχιατρικά νοσοκομεία (άσυλα) για μικρά ή μεγάλα χρονικά διαστήματα και για ένα μεγάλο αριθμό τον εγκλεισμό τους για το υπόλοιπον της ζωής τους. Το πρόβλημα αυτό έχει επισημανθεί κατ’ επανάληψη τα τελευταία χρόνια και ιδιαίτερα το τελευταίο εξάμηνο με τις εκτεταμένες δημοσιεύσεις στον ημερήσιο και περιοδικό τύπο και παρουσιάσεις στην τηλεόραση σχετικό με τα ψυχιατρικά νοσοκομεία της Λέρου, Δαφνίου και άλλα. Τα Δημόσια Ψυχιατρεία νοσηλεύουν τα 2/3 του συνολικού αριθμού των 12.000 περίπου νοσηλευομένων ψυχικά ασθενών. Η ποιότητα της νοσηλείας σε μη θεραπευτικά περιβάλλοντα και σε συνδυασμό με την έλλειψη επαρκών εγκαταστάσεων και εκπαιδευμένου προσωπικού είναι πολύ χαμηλή. Για παράδειγμα, ενώ οι κοινωνικοί Λειτουργοί σε ψυχιατρικά πλαίσια του εξωτερικού αριθμητικά υπερβαίνουν όλες τις άλλες ειδικότητες, στη χώρα μας ο αριθμός είναι σκανδαλωδώς πολύ χαμηλός. Σύμφωνα με τις παρουσιάσεις που έγιναν στο Ελληνογαλλικό Συμπόσιο του 1984, η κατανομή των κοινωνικών λειτουργών ανά 100 ασθενείς σε κάθε ίδρυμα είναι: στη Θεσσαλονίκη 2 κοινωνικοί λειτουργοί ποσοστό 0,23, στην Πέτρα Ολύμπου 1 κοινωνικός λειτουργός ποσοστό 0,24, στη Λέρο 1 κοινωνικός λειτουργός ποσοστό 0,05, στα Χανιά 2 κοινωνικοί λειτουργοί ποσοστό 0,46, στο Δαφνί 9 κοινωνικοί λειτουργοί ποσοστό 0,35, στην Τρίπολη 2 κοινωνικοί λειτουργοί ποσοστό 0,57 και στην Κέρκυρα κανένας. Οι αριθμητικές αυτές αναλογίες κοινωνικών λειτουργών και ασθενών έξη (6) χρόνια μετά το Ελληνογαλλικό Συνέδριο του 1984 και όπως πιστοποιήθηκε στο Παγκόσμιο Ψυχιατρικό Συνέδριο που έγινε στην Αθήνα τον Οκτώβρη του 1989, παραμένουν οι ίδιες. Η Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων το 1987 τονίζει ότι τα περισσότερα ψυχιατρεία στην Ελλάδα παραμένουν χωρίς καμία βασική αλλαγή, ενώ τα προγράμματα δραστηριοποίησης και αποκατάστασης, όπως η εκπαίδευση σε βασικές δεξιότητες, η απασχολησιοθεραπεία και εργοθεραπεία δεν έχουν εισαχθεί σε ευρεία κλίμακα. Όσον αφορά τους ασθενείς η Επιτροπή αναφέρει ότι είναι παθητικοί και χωρισμένοι σε μεγάλες πτέρυγες και περιθάλπονται από άτομα που δε διαθέτουν τα απαιτούμενα προσόντα.

Ένα σημαντικό πρόβλημα στην Ελλάδα αποτελεί η αδυναμία των επαγγελματιών υγείας να αναγνωρίσουν την ενδοοικογενειακή κακοποίηση του παιδιού και να προσφέρουν υποστήριξη στα θύματα (Τζουμάκα-Μπάκουλα, 1999, Trogan, Dessypris, Moustaki and Petridou, 2001). Με αφετηρία τη διαπιστωμένη έλλειψη κατάρτισης των επαγγελματιών υγείας στον τομέα της κακοποίησης του παιδιού αναπτύχθηκε και υλοποιήθηκε, στο Κέντρο Επαγγελματικής Κατάρτισης του Γενικού Νοσοκομείου Ελευσίνας «Θριάσιο», ένα σχετικό πρόγραμμα εκπαίδευσης. Σκοπός του παρόντος άρθρου είναι η παρουσίαση των αποτελεσμάτων έρευνας, που διεξήχθη στα πλαίσια του εκπαιδευτικού προγράμματος και αφορά τις στάσεις και αντιλήψεις των επαγγελματιών υγείας σε θέματα ενδοοικογενειακής κακοποίησης παιδιών, πριν και μετά την εκπαίδευσή τους. Επίσης, η παρουσίαση καλών πρακτικών για την αντιμετώπιση του φαινομένου της κακοποίησης του παιδιού στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης.

Τα τελευταία χρόνια επικρατεί διεθνώς μια τάση εφαρμογής εξωνοσοκομειακών μορφών περίθαλψης και μείωσης των κλινών των νοσοκομειακών μονάδων, λόγω του υψηλού κόστους τους (Μπάνικος, 1994, Σουρτζή, 1997, Dobrof, 1991). Η πολιτική αυτή αυξάνει τις ανάγκες φροντίδας του ασθενή μετά το νοσοκομείο και δημιουργεί την ανάγκη δημιουργίας υπηρεσιών μετανοσοκομειακής φροντίδας (Bailoch 1999, Pahl,1999). Σκοπός της έρευνας αυτής είναι η διερεύνηση της αποτελεσματικότητας του συστήματος κοινωνικής φροντίδας και φροντίδας υγείας στον «μετανοσοκομειακό» ασθενή και η αποτύπωση της παρούσας κατάστασης στην περιοχή της Δυτικής Απτικής. Μελετώνται οι περιπτώσεις 157 ασθενών, οι οποίοι παραπέμφθηκαν στο Τμήμα Κοινωνικής Εργασίας του Γενικού Νοσοκομείου Ελευσίνας «Θριάσιο», στη διάρκεια ενός έτους (2007), λόγω της ανάγκης εξασφάλισης υπηρεσιών εξωνοσοκομειακής φροντίδας μετά το εξιτήριο. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, το δίκτυο υπηρεσιών υποστήριξης του ασθενή μετά το Νοσοκομείο είναι ελλιπές και λειτουργεί αποσπασματικά. Επιπροσθέτως, η οικογένεια συχνά καλείται να καλύψει την ανυπαρξία δομών και υπηρεσιών.

Στην παρούσα δημοσίευση παρουσιάζονται οι στάσεις των επαγγελματιών υγείας ενός Γενικού Νοσοκομείου στο ευρύτερο λεκανοπέδιο της Αττικής σε θέματα συντροφικής/συζυγικής βίας κατά των γυναικών, οι πρακτικές και οι δυσκολίες παρέμβασής τους. Επιπλέον, κατατίθενται προτάσεις για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των ασθενών-θυμάτων συντροφικής/συζυγικής βίας και παρουσιάζεται ο ρόλος των νοσοκομειακών κοινωνικών λειτουργών προς αυτήν την κατεύθυνση. Σύμφωνα με τα πορίσματα της έρευνας οι γνώσεις των επαγγελματιών υγείας σε κάποια σημεία είναι ελλιπείς. Ένα αξιοσημείωτο ποσοστό (10%) των ερωτώμενων θεωρεί ότι το νοσοκομειακό πλαίσιο δεν είναι αρμόδιο για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Ως εκ τούτου, καθίσταται αναγκαία η θεσμική ανάπτυξη του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης για την αντιμετώπιση της συντροφικής/συζυγικής βίας που υφίστανται οι γυναίκες. Αντίστοιχες έρευνες έχουν εκπονηθεί διεθνώς και τα αποτελέσματά τους έχουν αξιοποιηθεί στην ανάπτυξη της δυνατότητας των μονάδων υγείας να χειρίζονται αποτελεσματικότερα περιπτώσεις βίας κατά των γυναικών.